Ως στυτική δυσλειτουργία ορίζεται η μόνιμη ή παροδική αδυναμία για την απόκτηση ή/και διατήρηση στύσης, ικανής σκληρότητας για σεξουαλική δραστηριότητα και ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή.
Τα τελευταία 50 χρόνια, οι μελέτες που έχουν γίνει γύρω από τη στυτική λειτουργία, συνηγορούν στην άποψη, ότι ο άνδρας κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής ζωής του, μπορεί αιφνίδια και αναίτια να εμφανίσει ένα στυτικό επεισόδιο δυσλειτουργίας, παροδικού τύπου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα αποκτήσει μόνιμο πρόβλημα. Ο Kinsey στις αναφορές του υποστηρίζει, ότι ο 1 στους 2 άνδρες κατά τη διάρκεια της ερωτικής του ζωής, εμφανίζει τουλάχιστον ένα τέτοιο επεισόδιο χωρίς να οδηγηθεί σε στυτική διαταραχή.
Τελευταίες παγκόσμιες μελέτες που καταγράφουν τη σεξουαλική ζωή του άνδρα της δυτικής κοινωνίας, δείχνουν ότι είναι αρκετά συχνό φαινόμενο η εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας από την ψυχική σφαίρα (σε άνδρες νεαρότερης ηλικίας κυρίως), από οργανική πάθηση (άνδρες της μέσης ηλικίας και άνω) και από μεικτής οργανικής και ψυχικής αιτιολογίας παράγοντες (άνδρες της μεγαλύτερης ηλικίας, που αυξάνουν σημαντικά τα τελευταία 20 χρόνια με ενεργή σεξουαλική ζωή). Σε ποσοστά, το 50% των ανδρών ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών θα εμφανίσουν στυτική δυσλειτουργία, με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται με την ηλικία. Στους άνδρες ηλικίας μικρότερης των 40 ετών το ποσοστό ανέρχεται στο 20%.
Οι λόγοι που φαίνεται να απειλούν και συνδέονται άμεσα με τη στυτική δυσλειτουργία είναι οι εξής:
Η κακή ψυχολογία και τα προβλήματα που προκύπτουν από αυτήν,
Οι βιολογικοί παράγοντες που «αρρωσταίνουν» τη ζωή του άνδρα,
Και τα δύο μαζί που «ταλαιπωρούν» τον άνδρα τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά.
10 κυρίαρχα προβλήματα της κακής ψυχολογίας που «χαλούν» το σεξ στον άνδρα:
η κατάθλιψη,
το stress,
το άγχος της πρώτης φοράς και το άγχος επίδοσης μπροστά στη γυναίκα που του λέει «δείξε μου ότι είσαι άνδρας»,
το άγχος του εαυτού του για να αποδείξει ότι είναι ικανός, αρεστός και επιθυμητός στη γυναίκα που θέλει περισσότερο,
η αποτυχία και η απόρριψη που εισπράττει σε μια «άτυχη» στιγμή που χάνει τη στύση του και μετά του γίνεται έμμονη ιδέα «περνώντας από εξετάσεις» σε κάθε επόμενη φορά σεξουαλικής επαφής,
ο φόβος ότι μπορεί να μην είναι «φυσιολογικός άνδρας» και να κρύβεται μέσα του μια πιθανή ομοφυλοφιλία,
αυτά που ακούει γύρω του ή που βλέπει σε πορνό, για το μέγεθος του πέους του προσπαθώντας να το συγκρίνει με τα άλλα, «ψάχνει» τα εκατοστά που πιστεύει ότι του λείπουν,
το αίσθημα ότι γίνεται ρεζίλι νιώθοντας ότι ο «προηγούμενος» ήταν καλύτερος από αυτόν κι έτσι τον απειλεί η παρουσία του «επόμενου»… που έρχεται!
Το αίσθημα που εισπράττει αν η γυναίκα που έκανε σεξ μαζί του έμεινε ευχαριστημένη.
Η αγωνία που νιώθει για το επόμενο σεξουαλικό ραντεβού του μαζί της.
Τα οργανικά αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας διακρίνονται σε:
1. Αγγειακά: ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, υπερχοληστεριναιμία και υπερλιπιδαιμία, καρδιακά προβλήματα, αγγειακά προβλήματα των καπνιστών, παχυσαρκία, έντονη καθιστική ζωή, χρήση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ, τσιγάρου και ουσιών (κυρίως χασίς). Μελέτες έχουν δείξει ότι άνδρες που εμφανίζουν «αιφνίδιες» απώλειες της στύσης τους μπορεί να «κρύβουν από κάτω» στεφανιαία νόσο και προεφραγματική κατάσταση. Έχει αποδειχθεί πλέον ότι ο 1 στους 5 άνδρες, κυρίως μέσης ηλικίας, που χάνουν τη στύση τους ήδη πάσχουν από «σιωπηρή» στεφανιαία νόσο που ως μοναδικό σύμπτωμα έχουν τη στυτική δυσλειτουργία. Δηλαδή η στυτική απώλεια μπορεί να είναι και ένα καμπανάκι της καρδιακής νόσου που θα φέρει, δυστυχώς, το έμφραγμα. Γι’ αυτό όσο πιο γρήγορα ζητήσει τη βοήθεια των ειδικών τόσο πιο άμεσα θα βοηθήσει και τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας αλλά και τη στεφανιαία νόσο.
2. Νευρογενή: ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας, νόσο του Parkinson, εγκεφαλικό επεισόδιο, χειρουργική επέμβαση της πυέλου όπως ριζική προστατεκτομή, ριζική κυστεκτομή, νευροπάθεια από σακχαρώδη διαβήτη, νευρογενή ουροδόχο κύστη και άλλες εκφυλιστικές νευρολογικές παθήσεις, συσχετίζονται με προβλήματα στύσης και εκσπερμάτισης που ο χρόνος επιδεινώνει την σεξουαλική λειτουργία του άνδρα που πάσχει.
3. Ορμονικά: ασθενείς με υπoθυρεοειδισό και υπερθυρεοειδισμό που εμπλέκονται με διαταραχή υπογοναδισμού και μειωμένης τεστοστερόνης, εκδηλώνουν στυτική δυσλειτουργία η οποία επιδεινώνεται με τη συνεχιζόμενη πτώση της τεστοστερόνης. Μία ορμόνη που «εχθρεύεται» το σεξ είναι η προλακτίνη που εμφανίζεται πολύ αυξημένη σε παθήσεις της υπόφυσης του εγκεφάλου και ανταγωνίζεται την τεστοστερόνη, που δηλαδή όσο ανεβαίνει η προλακτίνη τόσο κατεβαίνει η τεστοστερόνη.
4. Ανατομικά: συγγενείς και επίκτητες γωνιώσεις του πέους, που χαλούν την μορφολογία, το σχήμα και το μέγεθος του πέους, κάνοντάς το πιο «κοντό» και περισσότερο επώδυνο όταν είναι σε στύση (νόσος του Peyronie).
5. Οφειλόμενα σε φάρμακα: αντιυπερτασικά, αντικαταθλιπτικά, αντιανδρογόνα και άλλα πολλά φάρμακα, που όμως δεν πρέπει να διακοπούν γιατί οι επιπτώσεις θα είναι πολύ μεγαλύτερες από την ίδια την στυτική δυσλειτουργία αλλά και σε αρκετές από αυτές κινδυνεύει τόσο η ποιότητα ζωής του σεξ όσο και η ίδια η υγεία. Π.χ. άνδρας που πάσχει από υπέρταση και κόβει τα αντιυπερτασικά αισθανόμενος ότι του χαλούν τη στύση, ουσιαστικά καταδικάζει τον εαυτό του στην επιδείνωση της στυτικής δυσλειτουργίας που η υπέρταση προκαλεί, αλλά και στον άμεσο κίνδυνο να πεθάνει από εγκεφαλική αιμορραγία. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με την κατάθλιψη, η οποία προκαλεί ανηδονία, άρα και στυτική δυσλειτουργία κι όμως ο ασθενής πιστεύει ότι φταίνε τα αντικαταθλιπτικά και κόβει την φαρμακευτική του αγωγή. Το αποτέλεσμα είναι ούτε καλά να γίνει από την κατάθλιψη και φυσικά ούτε θα βελτιωθεί η σεξουαλική του ζωή.
Σήμερα πολύ γρήγορα και άμεσα μπορούμε να δούμε που οφείλεται μια στυτική δυσλειτουργία, δηλαδή σε ψυχολογικά ή οργανικά αίτια, εκτιμώντας το καλό ιατρικό ιστορικό και τις απαιτούμενες εξετάσεις που κάνουμε στον άνδρα που πάσχει από πρόβλημα στύσης:
1. Κλινική εξέταση:
ψηλαφούμε τα έξω γεννητικά όργανα,
εξετάζουμε τον προστάτη δακτυλικά,
πραγματοποιούμε αδρή νευρολογική αξιολόγηση του ασθενούς,
μετράμε την αρτηριακή πίεση και τις σφύξεις αν δεν έχουν εκτιμηθεί το τελευταίο τρίμηνο.
2. Εργαστηριακός έλεγχος:
μέτρηση των τιμών σακχάρου και λιπιδαιμικό προφίλ νηστείας,
ορμονολογικό έλεγχο (τεστοστερόνη, προλακτίνη, TSH, αλβουμίνες, SHBG),
μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου,
καλλιέργειες ούρων ή/και σπέρματος.
3. Eιδικότερες εξετάσεις:
την καταγραφή των νυκτερινών στύσεων,
το πεϊκό doppler (triplex αγγείων πέους),
τη σηραγγογραφία.
Σκοπός είναι να εκτιμήσουμε 3 βασικούς δείκτες της καλής στυτικής λειτουργίας:
Διόγκωση του πέους,
Σκληρότητα του πέους,
Διάρκεια σκληρότητας του πέους.
Αποτέλεσμα αυτών των εξετάσεων είναι να διαπιστώσουμε αν το αγγειακό δίκτυο της αιμάτωσης λειτουργεί καλά ή όχι, εκτιμώντας τη ροή εισόδου του αίματος στο πέος και την διατήρηση της ροής του αίματος μέσα στα σηραγγώδη σώματα του πέους. Π.χ. η φλεβική διαφυγή που σημαίνει ότι ο άνδρας προσπαθεί να κάνει μια ικανοποιητική σκληρότητα που όμως «ξεφουσκώνει» γιατί το αίμα διαφεύγει από τα σηραγγώδη σώματα στο φλεβικό δίκτυο.
Για να μπορεί να τεθεί διάγνωση στυτικής δυσλειτουργίας θα πρέπει τα συμπτώματα να εμφανίζονται:
για τουλάχιστον 6 μήνες,
στο 75% τουλάχιστον των σεξουαλικών επαφών του.
Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να είναι:
πρωτοπαθής, να συμβαίνει δηλαδή από την πρώτη σεξουαλική εμπειρία του άνδρα,
δευτεροπαθής, όπου εμφανίζεται μετά από μια περίοδο φυσιολογικής σεξουαλικής λειτουργίας,
γενικευμένη, όπου εμφανίζεται ως δυσλειτουργία σε κάθε περίσταση ή με κάθε ερωτική σύντροφο,
καταστασιακή, όπου απασχολεί τον άνδρα σε συγκεκριμένες συνθήκες ή συντρόφους.
Ανάλογα με το άγχος και τη δυσφορία που προκαλεί στον άνδρα μπορεί να κατηγοριοποιηθεί και σε 3 ακόμα επίπεδα:
ήπια (όταν τα συμπτώματα προκαλούν μικρή δυσφορία),
μέτρια (όταν τα συμπτώματα προκαλούν μέτρια δυσφορία),
σοβαρή (όταν τα συμπτώματα προκαλούν έντονη δυσφορία).
Ο πρώτος άξονας είναι η φαρμακευτική παρέμβαση που αυξάνεται σημαντικά στις μέρες μας, προσφέροντας ικανοποιητική και γρήγορη λύση ως προς το αποτέλεσμα και την επαναφορά της σεξουαλικής ζωής στον άνδρα.
Ο δεύτερος άξονας θεραπευτικής αντιμετώπισης είναι οι ενδοπεϊκες ενέσεις καθώς και η ενδοουρηθρική τοποθέτηση ουσιών που προκαλούν στύση. Ο ασθενής εκπαιδεύεται κατάλληλα ώστε να είναι ικανός να κάνει την ένεση μόνος του. Η χρήση των ενδοπεϊκών ενέσεων αποτελεί μια ασφαλή, ιδιαίτερα αποτελεσματική, τοπική θεραπεία, με ποσοστό επιτυχίας 90%.
Ο τρίτος άξονας θεραπείας περιλαμβάνει μια νέα αποτελεσματική θεραπεία που επιτυγχάνει την επανάκτηση της αυτόματης, αυθόρμητης στύσης. Πρόκειται για τα κρουστικά κύματα τα οποία ενεργοποιούν την παραγωγή αγγειογεννετικών παραγόντων, την προσέλκυση βλαστικών κυττάρων, τη νεοαγγείωση της περιοχής και τη βελτίωση της αιματικής ροής προς αυτήν.
Ο τέταρτος άξονας θεραπείας αφορά την χειρουργική τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης.
Παράλληλα εφαρμόζεται και θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης σε ειδικές περιπτώσεις τεκμηριωμένου υπογοναδισμού και κάτω από εργαστηριακό και κλινικό έλεγχο.
Στον χώρο μας παρέχονται θεραπείες αντιμετώπισης της στυτικής δυσλειτουργίας, ανάλογα με την βαρύτητα και την αιτιολογία των συμπτωμάτων, από εξειδικευμένο προσωπικό με πολυετή εμπειρία. Για την αποτελεσματικότερη και πιο άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος υπάρχει ένα ευρύ φάσμα θεραπευτικών επιλογών που πραγματοποιείται μέσα από:
Ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες (ατομικές, ζεύγους),
Φαρμακευτικές θεραπείες (από το στόμα, ενδοπεϊκές ή ενδοουρηθρικές θεραπείες),
Θεραπεία κρουστικών κυμάτων,
Χειρουργική τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης,
Ορμονική υποκατάσταση.
Η θεραπευτική πορεία καθορίζεται εξατομικευμένα ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενή. Για περαιτέρω πληροφορίες παρέχεται δωρεάν από το Ι.Ψ.Σ.Υ. ενημερωτικό βιβλίο με τίτλο «Στυτική Δυσλειτουργία, απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα».
Στυτική Δυσλειτουργία
Στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα του Ι.Ψ.Σ.Υ διατίθεται επίσης δωρεάν σε ψηφιακή μορφή το βιβλίο (e-book) «Ανδρολογία και Σεξουαλικότητα:120 ερωτήσεις-απαντήσεις», όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ανατρέξουν για περισσότερες πληροφορίες και να έχουν τη δυνατότητα να το εκτυπώσουν.
Ανδρολογία και Σεξουαλικότητα, 120+1 ερωτήσεις-απαντήσεις
